
W artykule:
Zasady przyjmowania do szkół i przedszkoli dzieci obcokrajowców są takie same, jak w przypadku dzieci posiadających obywatelstwo polskie. Decyzję o przyjęciu podejmuje dyrektor placówki, ale szkoła podstawowa, w rejonie której rodzina mieszka, ma obowiązek przyjąć dziecko. Pozostałe podstawówki i szkoły ponadpodstawowe przyjmują dzieci w miarę posiadania wolnych miejsc.
Ustawa Prawo oświatowe – kształcenie osób spoza Polski
Zgodnie z przepisami dzieci i młodzież z Ukrainy w wieku obowiązku szkolnego i obowiązku nauki (7-18 lat) są przyjmowani do publicznych szkół oraz obejmowani opieką i nauczaniem na warunkach dotyczących obywateli polskich.
Przyjmowanie do szkół odbywa się w ciągu całego roku szkolnego, a ustalenie klasy w której kontynuowana jest nauka odbywa się na podstawie sumy ukończonych lat nauki szkolnej za granicą. Rodzice (najczęściej w obecnej sytuacji – matka), składają w szkole dokumenty z dotychczasowej nauki dziecka, np. świadectwa, zaświadczenia. Biorąc jednak pod uwagę szczególną sytuację – jest bardzo prawdopodobne, że rodzic nie posiada tych dokumentów. W takiej sytuacji wystarczające jest złożenie oświadczenia o sumie ukończonych przez dziecko lat nauki ze wskazaniem placówki, do której dziecko uczęszczało w Ukrainie. Dokumenty nie muszą być tłumaczone przez tłumacza przysięgłego na język polski.
Zasady przyjmowania dzieci z Ukrainy do polskich szkół
W celu zapisania dziecka do szkoły należy złożyć wniosek do dyrektora szkoły – publiczna szkoła podstawowa, w rejonie której mieszka dziecko przybyłe z zagranicyma obowiązek przyjąć dziecko, inne publiczne szkoły podstawowe i szkoły ponadpodstawowe – w miarę posiadania wolnych miejsc. Rodzice dziecka z zagranicy, którzy nie mogą znaleźć szkoły posiadającej wolne miejsca w danej klasie, mogą zwrócić się do organu prowadzącego szkoły
(np. wydziału edukacji gminy lub powiatu) z prośbą o wskazanie szkoły posiadającej wolne miejsca.
Jak już zostało wyżej wskazane ustalenie klasy (roku nauki) następuje na podstawie dokumentów wydanych przez szkołę za granicą, a w przypadku ich braku oświadczenia rodziców o sumie lat nauki za granicą. Ponadto rodzice dziecka mogą zwrócić się do dyrektora o przyjęcie do niższej klasy niż wynika to z sumy ukończonych lat nauki szkolnej, np. ze względu na wiek dziecka/
Obowiązki dyrektora placówki oświatowej w związku z przyjęciem dzieci i młodzieży z Ukrainy
Przyjmowanie uczniów przybywających z zagranicy uregulowane jest na poziomie ustawowym. Prawna podstawa pobytu ucznia na terenie Polski (np. zezwolenie na pobyt czasowy, zezwolenie na pobyt stały, zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej, zgoda na pobyt ze względów humanitarnych albo uzyskanie statusu uchodźcy lub ochrony uzupełniającej, czy też możliwej do wdrożenia przez Radę UE ochrony czasowej) nie ma znaczenia dla możliwości przyjęcia do publicznej szkoły i możliwych form wspomagania nauki. W odniesieniu do uczniów z Ukrainy projektowane jest wprowadzenie dodatkowo odrębnych rozwiązań w projekcie ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa.
Na tę chwilę, zgodnie z wytycznymi z ministerstwa, uczniów z Ukrainy należy wpisać do systemu informacji oświatowej. Ze względu na realizację przez szkoły dodatkowych zajęć z języka polskiego oraz organizowania nauki w formie oddziałów przygotowawczych dla organów prowadzących szkoły naliczane będą – według informacji MEiN – dodatkowe środki z subwencji oświatowej zależne od liczby uczniów szkół objętych pomocą wskazanych w Systemie Informacji Oświatowej.
Uczniowie z Ukrainy będą realizować polski program
Uczniowie z Ukrainy będą realizować polski program nauczania, na tę chwilę brak jest planów tworzenia szkół ukraińskich, realizujących ukraiński program nauczania. Brak jest również zmian w zakresie przepisów dotyczących szkół międzynarodowych. Niemniej jednak również w tych kwestiach mogą zajść zmiany – obecna sytuacja jest bardzo dynamiczna i zmienna. Podstawowym problemem z jakim zmierzą się jednostki oświatowe przyjmujące uczniów z Ukrainy, jest brak znajomości języka polskiego, a nawet – alfabetu łacińskiego.
W takiej sytuacji, uczniowie, którzy nie posługują się językiem polskim, w celu lepszej adaptacji w nowym środowisku i nauki języka polskiego, mogą:
- uczestniczyć w dodatkowych zajęciach z języka polskiego. Zajęcia mogą być prowadzone indywidualnie lub w grupach w wymiarze minimum 2 godzin tygodniowo przez czas nieokreślony;
- realizować naukę w formie oddziału przygotowawczego, gdzie proces nauczania dostosowany jest do potrzeb i możliwości edukacyjnych uczniów;
- korzystać z pomocy osoby władającej językiem kraju pochodzenia zatrudnionej w charakterze pomocy nauczyciela – osoba zatrudniona w charakterze pomocy nauczyciela nie musi posiadać kwalifikacji pedagogicznych (ze szczególnym wskazaniem na tzw. asystentów wielokulturowych);
- korzystać z dodatkowych zajęć wyrównawczych w zakresie przedmiotów nauczania organizowanych przez organ prowadzący szkołę, nie dłużej jednak niż przez okres 12 miesięcy.
Decyzje o przyznaniu danej formy wsparcia podejmuje dyrektor szkoły w porozumieniu z organem prowadzącym szkołę.
W całej Polsce powstaną oddziały przygotowawcze dla dzieci z Ukrainy
W praktyce uczniowie znający język polski będą trafiać do standardowych klas w szkołach, a pozostali uczniowie z Ukrainy – do oddziałów przygotowawczych. Utworzenie oddziału przygotowawczego wymaga porozumienia dyrektora szkoły z organem prowadzącym szkołę. Według dotychczasowych przepisów dyrektor powołuje zespół kwalifikujący uczniów do oddziału przygotowawczego, w składzie: dwóch nauczycieli i pedagog lub psycholog. Możliwe, że procedura ta zostanie również uproszczona. Nauka w oddziale przygotowawczym trwa rok z możliwością przedłużenia do dwóch lat. Zajęcia realizowane są w grupach do 15 ucznióww wymiarze minimum od 20 do 26 godzin tygodniowo (w zależności od roku nauki i typu szkoły).
W ramach ww. godzin uczniowie realizują naukę języka polskiego oraz treści z poszczególnych przedmiotów w zakresie dostosowanym do ich potrzeb i możliwości. Zajęcia edukacyjne w oddziale przygotowawczym prowadzą nauczyciele poszczególnych zajęć edukacyjnych, którzy mogą być wspomagani przez osobę władającą językiem kraju pochodzenia ucznia.
Na realizację obowiązkowych zajęć edukacyjnych w oddziale przygotowawczym przeznacza się w tygodniowym rozkładzie zajęć liczbę godzin:
- w szkole podstawowej dla klas I-III – nie mniejszą niż 20 godzin tygodniowo;
- w szkole podstawowej dla klas IV-VI – nie mniejszą niż 23 godziny tygodniowo;
- w szkole podstawowej dla klas VII i VIII – nie mniejszą niż 25 godzin tygodniowo;
- w szkole ponadpodstawowej – nie mniejszą niż 26 godzin tygodniowo.
Organizacja zajęć w odziale przygotowawczym
W oddziale przygotowawczym dopuszcza się organizację nauczania w klasach łączonych odpowiednio dla klas:
- I-III szkoły podstawowej;
- IV-VI szkoły podstawowej;
- VII i VIII szkoły podstawowej;
- I i II liceum ogólnokształcącego, klas I-III technikum i branżowej szkoły I stopnia;
- III i IV liceum ogólnokształcącego i klas III-V technikum.
Decyzję o skróceniu albo przedłużeniu okresu nauki ucznia w oddziale przygotowawczym, podejmuje rada pedagogiczna na wniosek uczących ucznia nauczycieli, pedagoga lub psychologa. W przypadku przyjęcia w trakcie roku szkolnego do szkoły znacznej liczby uczniów oddział przygotowawczy może być zorganizowany także w trakcie roku szkolnego. W oddziale przygotowawczym w ramach tygodniowego wymiaru godzin, prowadzi się naukę języka polskiego według programu nauczania opracowanego na podstawie ramowego programu kursów nauki języka polskiego dla cudzoziemców w wymiarze nie niższym niż 3 godziny tygodniowo.
Niezbędna pomoc prawna
Ponadto, placówka dyplomatyczna lub konsularna kraju pochodzenia albo stowarzyszenia kulturalno-oświatowe danej narodowości mogą organizować w szkole, w porozumieniu z dyrektorem szkoły podstawowej i za zgodą organu prowadzącego, naukę języka i kultury kraju pochodzenia ucznia.
Wiemy, że zapewnienie opieki i edukacji dzieciom i młodzieży z Ukrainy jest wyzwaniem organizacyjnym. Ilość uchodzców w Polsce cały czas rośnie, a przepisy i regulacje, które ich dotyczą ulegają ciągłym zmianom. Aby temu sprostać, oferujemy rozwiązania prawne pozwalające waszym placówkom na prace w sposób dobrze zorganizowany. Zapewniamy kompleksowe wsparcie związane z przyjęciem uchodźców do waszych szkół i przedszkoli. Jeśli macie jakieś pytania lub potrzebujecie dodatkowych informacji, prosimy o kontakt przez formularz kontaktowy.