W artykule:
Wakacje to czas, który szkoły i przedszkola wykorzystują na wykonanie remontów w placówkach. Mogą w tym zakresie wykorzystać również środki pochodzące z dotacji oświatowej. Pieniądze z dotacji mogą pokrywać wszystkie potrzeby związane z jej funkcjonowaniem w sferze zadań dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych. Dotyczy to także remontów i konserwacji obiektów szkolnych i przedszkolnych.
Remont szkoły jest jednym z zadań organu prowadzącego
Zgodnie bowiem z art. 35 ust. 1 pkt 1 lit. b ustawy o finansowaniu zadań oświatowych dotacja może być wydatkowana na sfinansowanie wydatków związanych z realizacją zadań organu prowadzącego, o których mowa w art. 10 ust. 1 ustawy – Prawo oświatowe.
Zgodnie zaś z ww. art. 10 Prawa oświatowego organ prowadzący szkołę lub placówkę odpowiada za jej działalność. Do zadań organu prowadzącego szkołę lub placówkę należy w szczególności:
- zapewnienie warunków działania szkoły, przedszkola lub placówki, w tym bezpiecznych i higienicznych warunków nauki, wychowania i opieki;
- wykonywanie remontów szkół i przedszkoli oraz zadań inwestycyjnych w tym zakresie;
- wyposażenie szkoły lub placówki w pomoce dydaktyczne i sprzęt niezbędny do pełnej realizacji programów nauczania, programów wychowawczo-profilaktycznych, przeprowadzania egzaminów oraz wykonywania innych zadań statutowych.
Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, że jednostki oświatowe mogą finansować z dotacji remonty w szkołach i przedszkolach. Niemniej jednak w tym zakresie ukształtowało się również bogate orzecznictwo, które dopuszcza wydatkowanie dotacji na remonty, jednak krytycznie podchodzi do pokrywania z dotacji kosztów ponoszonych na inwestycje.
Remont to nie inwestycja
W orzecznictwie wskazuje się bowiem, że dotacja ma być przeznaczona bezpośrednio na dofinansowanie realizacji zadań placówek wychowania przedszkolnego, szkół lub placówek w zakresie kształcenia, wychowania i opieki (por. art. 35 ust. 1 u.f.z.o.). Nie ma wobec tego miejsca na działania, które ukierunkowane są bardziej na zwiększenie zysków placówki (por. Wyrok WSA w Krakowie z 13 stycznia 2017 r.,sygn. akt I SA/Kr 1301/16).
Oznacza to, że dotację można wydatkować na odtworzenie stanu poprzedniego, utrzymanie standardu, czy konserwację (np. wymianę nawierzchni placu zabaw na nową nawierzchnię, ale tego samego rodzaju, czyli – betonową na betonową; wymiana betonowej nawierzchni na inną zostanie uznana za inwestycję a nie remont).
Jakie wydatki mogą być pokryte z dotacji?
Dokonanie prawidłowej oceny, czy dany wydatek powinien być rozpatrywany w kategoriach remontu, czy inwestycji może nastręczać wielu problemów.
Kryteria, jakie należy brać pod uwagę w przypadku oceny, czy dany wydatek może zostać pokryty wyróżnić to:
- Ścisły związek wydatku z realizacją zadań placówki w zakresie kształcenia, wychowania i opieki. Dotyczy to szczególnie remontu, który nie powinien dążyć np. wyłącznie do zwiększenia wartości rynkowej budynku, ale być uzasadniony realizacji kształcenia, wychowania i opieki.
- Sprzęt finansowany z dotacji powinien być niezbędny do pełnej realizacji programów nauczania, programów wychowawczo-profilaktycznych, przeprowadzania egzaminów oraz wykonywania innych zadań statutowych.
Podważanie wydatków na remonty przez organy kontrolujące
Z racji podważania wydatków na remonty szkół i przedszkoli przez organy kontrolujące wydatkowanie dotacji, wydatki te stały się przedmiotem wielu orzeczeń.
W wyroku z 14.01.1998 r., SA/Sz 119/97, Naczelny Sąd Administracyjny określił co należy uznać za remont, a co za ulepszenie, stwierdzając, że wszystkie działania przywracające pierwotny stan techniczny i użytkowy środka trwałego wraz z wymianą zużytych składników technicznych – można uznać za remont. Natomiast przez ulepszenie należy rozumieć unowocześnienie środka trwałego, które podnosi jego wartość techniczną, użytkową, jak i przystosowanie składnika majątkowego do wykorzystania go w innym celu niż pierwotne jego przeznaczenie albo nadanie temu składnikowi nowych cech użytkowych.
Na przedmiot prac remontowych zwrócił uwagę też Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu, który w wyroku z dnia 20.02.2018 r., III SA/Wr 668/17 stwierdził, że wydatki remontowe poczynione w obiekcie jak wyłożenie płytkami PCV ścian czy wykończenie podsufitki należy zaliczyć do wydatków które mogą być sfinansowane z dotacji oświatowej. Natomiast pozostałe wydatki dotyczące robót budowlanych poza budynkiem jak roboty brukarskie i podłączenie deszczówki nie można zaliczyć do wydatków, które mogą być sfinansowane przez omawiany ten rodzaj finansowania.
W wyroku z dnia 7 lipca 2021 r. I GSK 417/21 Naczelny Sąd Administracyjny wskazał, że przeprowadzanie doraźnych prac porządkowych i konserwacyjnych, remontów, uzupełnianie wyposażenia placu zabaw, itp., to typowe zadania podmiotu prowadzącego, służące zapewnieniu odpowiedniej infrastruktury dydaktycznej i rozrywkowej oraz bezpieczeństwa wychowanków przedszkola.
Wspieramy organy prowadzące w prawidłowym wydatkowaniu dotacji
Dla wielu organów prowadzących prawidłowe wydatkowanie dotacji przyznanej przez jednostki samorządu terytorialnego wciąż stanowi problem. Brak jasnych przepisów w zakresie zamkniętego katalogu wydatków, jakie można pokrywać z dotacji sprawia, że dokonanie takiej oceny jest trudne i nie daje pewności, czy wydatek nie zostanie podważony przez organy kontrolujące. Dlatego też przed podjęciem decyzji o pokryciu wydatku na remont szkoły lub przedszkola warto skonsultować się z ekspertem. Masz pytania?