Program Maluch Plus 2023 to rządowy program prorodzinny. Jego celem jest zwiększenie dostępności liczby miejsc w żłobkach, klubach dziecięcych oraz u dziennych opiekunów. Ma to umożliwić rodzicom dzieci do lat 3 powrót do pracy.

Maluch+ istnieje od 2011 roku i jako główny program rządowy ukierunkowany został na zapewnienie opieki najmłodszym dzieciom. W 2022 roku zostało wprowadzone dofinansowanie 400+ dla dzieci uczęszczających do żłobków, klubów malucha i dziennych opiekunów oraz rodzinny kapitał opiekuńczy.

Mimo wielu działań nakierowanych na zapewnienie opieki nad najmłodszymi dziećmi w Polsce nadal zmagamy się ze zbyt małą dostępnością placówek pod względem nie tylko terytorialnym, finansowym, ale i w zakresie dbania o dzieci niepełnosprawne, wymagające szczególnej opieki.

Przewidziany budżet na program Maluch Plus 2023

Na najbliższą edycję w roku 2023 ministerstwo przewidziało zwiększony budżet na program Maluch Plus. Zapowiedziano rekordowy budżet, bo aż 5,5 mld zł. Finansowanie odbędzie się z dwóch źródeł – Krajowego Planu Odbudowy (KPO) oraz z Funduszy Europejskich dla Rozwoju Społecznego (FERS).

Dzięki tej kwocie możliwe będzie m.in. utworzenie ponad 102 tysiące miejsc opieki żłobkowej.

Główny cel programu Maluch Plus

Program Maluch Plus 2023 ma umożliwić w każdej gminie dostęp do wysokiej jakości, a zarazem przystępnej cenowo opieki nad dziećmi w żłobkach, klubach dziecięcych lub u dziennych opiekunów, w tym nad dziećmi z niepełnosprawnościami i wymagającymi szczególnej opieki.

Poza tym ,,Maluch +’’ ma także spowodować stworzenie ponad 102 tys. nowych miejsc w żłobkach. Przewidziane jest również wsparcie finansowe dla samorządów oraz podmiotów prowadzących żłobki.

Miejsca utworzone w wyniku działania programu będą przez 3 lata wspierane dofinansowaniem w wysokości 837 zł miesięcznie. Sprawi to, że zmniejszą się opłaty ponoszone przez rodziców oraz koszty utrzymania placówki.

Czym różni się ta edycja od poprzednich?

W tegorocznej edycji ,,Maluch+’’ nie będzie potrzebny wkład własny. Sprawi to, że samorządy będą mogły w całości zrealizować przewidziane działania w ramach środków pochodzących z programu. Z budżetu państwa również będzie pokrywany VAT.

Dla tegorocznej edycji programu Maluch Plus 2023 opracowano specjalny algorytm. Obliczy on zapotrzebowanie w danej gminie na miejsca opieki nad dziećmi do lat trzech oraz to, jakie dofinansowanie może dostać gmina, która chce zbudować żłobek.
Rząd zwiększył budżet i zmienił zasady rozliczania z rocznego na wieloletni.
Dzięki takiemu rozwiązaniu beneficjenci nie będą zmuszeni do realizacji inwestycji w ciągu jednego roku budżetowego.

Na co można przeznaczyć środki z programu „Maluch+”?

Pomijając tworzenie nowych miejsc placówki opieki, środki z programu mogą zostać przeznaczone, m.in.:

• na zakup nieruchomości,
• budowę budynku, jego przebudowę lub rozbudowę,
• remont budynku,
• zakup i montaż wyposażenia,
• pomoc w prowadzeniu zajęć,
• dostosowanie do potrzeb dzieci pomieszczeń lub budynków,
• wspomaganie opieki nad dziećmi wymagających szczególnej opieki (niepełnosprawnymi).

Kto będzie mógł skorzystać z programu?

Dofinansowywanie z programu Maluch Plus w 2023 r. w ramach pierwszego naboru będzie rozdysponowane wśród gmin według algorytmu. W przypadku, gdy nie zawnioskują one o środki albo nie zostaną do końca wykorzystane, będę mogły z skorzystać z nich kolejno:

• jednostki samorządu terytorialnego,
• instytucje publiczne,
• osoby fizyczne,
• osoby prawne,
• jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej.

Pomiędzy uprawnione do niej  podmioty przydział dotacji  nastąpi tylko raz – na początku programu. Alokacja przypadająca na daną gminę jest określana indywidualnie dla KPO i FERS.

W jaki dokładnie sposób będzie przebiegało przyznanie środków?

Termin na złożenie wniosku w celu pozyskania środków to 19.02.2023r. Osoby prowadzące żłobki składają wniosek za pośrednictwem  formularza RKZ-6 na Portalu Informacyjno-Usługowym Emp@tia (PIU Emp@tia).

Wnioski oceniane są przez wojewodów, a następnie minister dokonuje podziału środków w trzech etapach, o ile środki nie zostaną rozdysponowane już w pierwszym etapie.

Etapy:

• Etap I.
  W pierwszej kolejności podział środków odbywa się wśród gmin według algorytmu.
• Etap II.
  W drugim etapie, o ile będą jeszcze dostępne środki, podział dotyczy jednostki samorządu terytorialnego (jst) i podmiotów innych tworzących nowe miejsca opieki nad dziećmi do lat 3 w gminach, na obszarze których na dzień składania wniosku nie działają żadne instytucje opieki. Poza tym w ramach podziału środków przy pomocy algorytmu gmina nie złożyła wniosku dotyczącego planowanej inwestycji, przy czym pierwszeństwo ma gmina (tzw. białe plamy).
• Etap  III.
  W ramach ostatniego etapu, o ile będą dostępne środki, nastąpi podział środków wśród jednostki samorządu terytorialnego i podmiotów innych niż jst chcących otrzymać dofinansowanie na tworzenie miejsc opieki, przy czym pierwszeństwo ma gmina.

Wyniki naboru zostaną podane do publicznej wiadomości na stronie internetowej Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej: www.gov.pl/web/rodzina – w zakładce MALUCH+, w terminie do 28 kwietnia 2023 r.

Podmioty inne niż jst, które otrzymają dofinansowanie do tworzenia miejsc opieki dla dzieci do lat 3, będą zobowiązane do utrzymania miejsc opieki nad dziećmi do lat 3 przez okres 3 lat od zakończenia zadań objętych dofinansowaniem.

Co należy dołączyć do wniosku?

W przypadku kiedy jest to podmiot inny niż jst na dzień składania wniosku musi dysponować dokumentem, który potwierdzi tytuł prawny do lokalu, w którym będzie prowadzona opieka.

Jeśli podmiotem starającym się o dofinansowanie nie jest jednostka samorządu terytorialnego, to we wniosku o dofinansowanie należy oświadczyć, że posiada się dokument potwierdzający tytuł prawny do lokalu. W związku z tym do wniosku nie dołącza już tego dokumentu. Poza sytuacją, w której wniosek składa pełnomocnik i trzeba załączyć pełnomocnictwo – do wniosku nie trzeba załączać żadnych szczególnych dokumentów.

Czy konieczne jest spełnienie dodatkowych warunków w celu otrzymania dofinansowania? Jakich?

Dla podmiotów innych niż jst obowiązkowe jest wniesienie zabezpieczenia należytego wykonania umowy. Takie zabezpieczenie może zostać wniesione jako weksel, weksel in blanco, hipoteka, zastaw, gwarancja bankowa lub ubezpieczeniowa.

Dodatkowo istnieją obostrzenia w zakresie opłat za pobyt dziecka w żłobku. Mówiąc o  podmiotach innych niż jst, to miesięczna kwota dofinansowania przeznaczona na działalność jednostki może zostać przyznana pod następującymi warunkami:

• obniżenia miesięcznych opłat rodziców za pobyt dziecka w instytucji opieki o kwotę miesięcznego dofinansowania. Do ulg nie zalicza się  dofinansowania  obniżenia opłaty za pobyt dziecka w żłobku, klubie dziecięcym lub u dziennego opiekuna, o którym mowa w art. 64c ustawy o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3,
• miesięczne opłaty rodziców za pobyt dziecka w instytucji opieki dotyczące miejsc opieki powstałych przy udziale środków z KPO lub FERS nie przekroczą przez okres 36 miesięcy 120% średniej miesięcznej opłaty za pobyt dziecka w instytucji opieki,
• zapewnienia funkcjonowania miejsc opieki przez okres 36 miesięcy, okres podzielony na dwa okresy: pierwsze 12 miesięcy oraz kolejne 24 miesiące (co najmniej 80% (średnia z 12 miesięcy) miejsc utworzonych ze środków Programu jest obsadzonych.