Zgodnie z art. 37 ustawy Prawo oświatowe dyrektor publicznego lub niepublicznego przedszkola, szkoły podstawowej i ponadpodstawowej, do której dziecko zostało przyjęte może, na wniosek rodziców, zezwolić na spełnianie przez dziecko obowiązku szkolnego poza szkołą. Zezwolenie takie wydawane jest w formie decyzji. Może być wydane zarówno przed rozpoczęciem roku szkolnego, jak i w jego trakcie. W artykule opisujemy na jakich zasadach działają szkoły przyjazne edukacji domowej.

Zasada działania szkół przyjaznych edukacji domowej

Rodzice do wniosku muszą dołączyć swoje oświadczenie o zapewnieniu dziecku warunków umożliwiających realizację podstawy programowej obowiązującej na danym etapie edukacyjnym oraz swoje zobowiązanie do przystępowania w każdym roku szkolnym przez dziecko spełniające obowiązek szkolny lub obowiązek nauki do rocznych egzaminów klasyfikacyjnych. Należy bowiem pamiętać, że uczeń w edukacji domowej nie przystępuje do sprawdzianów lub kartkówek, tak jak w edukacji „tradycyjnej”, a uzyskuje roczne oceny klasyfikacyjne na podstawie rocznych egzaminów klasyfikacyjnych z zakresu części podstawy programowej obowiązującej na danym etapie edukacyjnym, uzgodnionej na dany rok szkolny z dyrektorem szkoły.

Obowiązki dyrektora szkoły

Obowiązkiem szkoły przyjaznej edukacji domowej, której dyrektor wyraził zgodę na spełnienie przez dziecko obowiązku nauki lub obowiązku szkolnego poza szkołą, jest zorganizowanie i przeprowadzenie egzaminów klasyfikacyjnych. Egzaminy klasyfikacyjne przeprowadza komisja powołana przez dyrektora szkoły. Powinny być one przeprowadzone nie później niż w dniu poprzedzającym dzień zakończenia rocznych zajęć dydaktyczno-wychowawczych, jednak dokładny termin egzaminu klasyfikacyjnego uzgadnia się z uczniem i jego rodzicami. Gdyby uczeń z przyczyn usprawiedliwionych nie przystąpił do egzaminu klasyfikacyjnego w ustalonym terminie może przystąpić do niego w dodatkowym terminie wyznaczonym przez dyrektora szkoły.

Rodzic w roli nauczyciela

W edukacji domowej to rodzic przejmuje niejako rolę nauczyciela i ma za zadanie zapewnić dziecku odpowiednie warunki do realizacji podstawy programowej obowiązującej na danym etapie edukacji. Co więcej, rodzic nie musi posiadać specjalnych kwalifikacji w zakresie pedagogiki, czy określonych przedmiotów. Ma on jednak obowiązek zorganizowania dziecku kształcenia na takim poziomie, aby było ono efektywne i skutkowało pozytywnymi wynikami egzaminów. W przypadku edukacji domowej dziecko jest formalnie zapisane do szkoły i musi podejść do egzaminu klasyfikacyjnego, aby uzyskać oceny roczne i otrzymać świadectwo na koniec roku szkolnego. Uczeń otrzymuje również legitymację szkolną.

Jakie są zalety nauczania w domu?

Edukacja domowa ma wiele zalet. Przede wszystkim pozwala na dostosowanie materiału do możliwości dziecka oraz jego zainteresowań. Nauka w warunkach domowych odbywa się również w tempie, które jest dostosowane do danego dziecka. Może odbywać się w dowolnych porach – jeżeli dziecko lepiej uczy się wieczorami zajęcia mogą odbywać się właśnie w takich godzinach. Dodatkowo przekazywanie wiedzy dziecku w edukacji domowej nie jest ograniczone do suchej informacji i podręczników.

Wiedzę dziecko może czerpać z otaczającego świata, a zajęcia mogą być przeprowadzane także podczas wycieczek, czy nawet wyjścia do sklepu. Dziecko pozbawione jest również stresu i strachu związanego z niezapowiedzianymi kartkówkami, czy odpytywaniem oraz wystawianiem ocen. W edukacji domowej dziecko uczy się dla siebie, zdobywa wiedzę dla własnej satysfakcji, może interesującym je tematom poświęcić więcej czasu niż tym, które nie są dla niego atrakcyjne. To w warunkach nauki tradycyjnej i systemu 45-minutowych lekcji byłoby niemożliwe do zrealizowania.

Zalety prowadzenia szkoły przyjaznej edukacji domowej

Również z punktu widzenia szkoły edukacja domowa jest rozwiązaniem atrakcyjnym. Wymaga ona bowiem mniejszego zaangażowania ze strony szkoły, a większego ze strony rodziców. Szkoła ma obowiązek zapewnienia podręczników, materiałów edukacyjnych, ćwiczeniowych i dydaktycznych. Ponadto uczeń powinien mieć zapewnioną możliwość uczestniczenia w konsultacjach z nauczycielami, które umożliwią mu przygotowanie się do rocznych egzaminów klasyfikacyjnych. Ponadto uczeń ma prawo do korzystania w szkole z dodatkowych zajęć z języka obcego, zajęć rewalidacyjnych dla uczniów z niepełnosprawnościami, zajęć w ramach pomocy psychologiczno-pedagogicznej, czy innych zajęć, które rozwijają zainteresowania i talenty uczniów, a także, w przypadku starszych uczniów, zajęć z zakresu doradztwa zawodowego.

Mimo że szkoła zatrudnia nauczyciela to jego zadaniem jest doradzanie i pomoc rodzicom. Może wyznaczać cele, wskazywać na zgodność z programem nauczania, czy planem pracy na określonym etapie edukacji, jednak nie jest on odpowiedziałby za realizację podstawy programowej i prowadzenie zajęć (poza wspomnianymi wyżej konsultacjami).

Koszty prowadzenia

Koszty prowadzenia szkoły specjalizującej się w edukacji domowej są niższe, nie potrzebuje ona bowiem tak szerokiej infrastruktury, jak szkoła tradycyjna, tak wielu sal lekcyjnych, hal sportowych, czy stołówki. Szkoła taka otrzymuje również dotację na każdego ucznia w edukacji domowej w mniejszej wysokości niż na ucznia uczestniczącego w zajęciach stacjonarnie, jednak już w tym roku weszło w życie rozporządzenie Ministra Edukacji i Nauki w sprawie sposobu podziału części oświatowej subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego w roku 2022, w którym wprowadzono zwiększenie finansowania edukacji domowej.

Jak założyć szkołę przyjazną edukacji domowej?

W związku z licznymi zaletami edukacja domowa cieszy się coraz większym zainteresowaniem zarówno ze strony rodziców uczniów, jak i osób prowadzących szkoły. Założenie szkoły prowadzącej edukację domową niczym nie różni się od zakładania szkoły podstawowej prowadzącej zajęcia stacjonarne. Należy zachować wszystkie warunki formalne, czyli uzyskać wpis do ewidencji szkół i placówek, przygotować dokumentację w celu uzyskania pozytywnej opinii kuratora oraz inną dokumentację niezbędną do uzyskania wpisu. Następnie należy przygotować również umowy z rodzicami, umowy z nauczycielami i innymi pracownikami, a także komplet dokumentów związanych z udzieleniem zgody na edukację domową (wniosek dla rodzica i decyzję dyrektora w przedmiocie zgody na edukację domową wraz z uzasadnieniem).

Aby mieć pewność, że wszystkie formalności zostaną przeprowadzone prawidłowo, przy zakładaniu szkoły przyjaznej edukacji domowej lub wdrażaniu edukacji domowej w istniejącej już szkole warto skorzystać z pomocy wyspecjalizowanej w prawie oświatowej firmy, jaką jest Auxilia S.A. Nasi prawnicy sprawnie przeprowadzą Państwa przez ten proces, tworząc i udostępniając potrzebne dokumenty.