Jedną z najbardziej kontrowersyjnych i co najważniejsze trudnych do realizacji zmian, jest obowiązek zatrudnienia w każdym przedszkolu niebędącym przedszkolem specjalnym, a więc także w każdym przedszkolu niepublicznym nauczycieli specjalistów. Pod pojęciem tym ustawodawca rozumie pedagoga, pedagoga specjalnego, psychologa, logopedę i terapeutę pedagogicznego.

Kogo dotyczy obowiązek zatrudniania specjalistów?

Kwestia ta szczegółowo została uregulowana w art. 42d Karty Nauczyciela.

Obowiązek zatrudniania nauczycieli pedagogów, pedagogów specjalnych, psychologów, logopedów lub terapeutów pedagogicznych dotyczy:

• przedszkoli (niebędących przedszkolami specjalnym),
• szkół podstawowych,
• liceów ogólnokształcących,
• techników i szkół branżowych I stopnia (niebędących szkołami specjalnymi),
• szkół artystycznych realizujących kształcenie ogólne w zakresie szkoły podstawowej lub liceum ogólnokształcącego oraz zespołów, w skład których wchodzi to przedszkole lub szkoła.

Jak określić liczbę etatów pedagogów specjalnych od 1 września 2022 r. do 31 sierpnia 2024 r.?

Łączna liczba etatów nauczycieli specjalistów w każdym przedszkolu uzależniona jest od liczby dzieci, które uczęszczają do danej placówki. Na tę chwilę mamy dwie regulacje w tym zakresie: przejściową, która będzie obowiązywała w latach szkolnych 2022/2023 i 2023/2024 oraz docelową. Uregulowanie przejściowe zostało wprowadzone ustawą z dnia 12 maja 2022 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty.

Nowe przepisy stosuje się począwszy od roku szkolnego 2022/2023, z tym że w roku szkolnym 2022/2023 i 2023/2024 łączna liczba etatów pedagogów specjalnych nie może być niższa niż:

1. 1,5 etatu, który powiększa się o 0,2 etatu na każdych kolejnych 100 dzieci lub uczniów – jeżeli liczba dzieci lub uczniów przekracza 100;
2. 1 etat – jeżeli liczba dzieci lub uczniów przekracza 50 i nie przekracza 100;
3. 0,5 etatu – jeżeli liczba dzieci lub uczniów przekracza 30 i nie przekracza 50;
4. 0,25 etatu – jeżeli liczba dzieci lub uczniów wynosi od 1 do 30.

Jak prawidłowo ustalić liczbę etatów pedagogów specjalnych od 1 września 2024 r. ?

Docelowo łączna liczba etatów nauczycieli pedagogów, pedagogów specjalnych, psychologów, logopedów lub terapeutów pedagogicznych w przedszkolu, szkole lub zespole, nie może być niższa niż:

1. 2 etaty, które powiększa się o 0,2 etatu na każdych kolejnych 100 dzieci lub uczniów – jeżeli liczba dzieci lub uczniów przekracza 100;
2. 1,5 etatu – jeżeli liczba dzieci lub uczniów przekracza 50 i nie przekracza 100;
3. 1 etat – jeżeli liczba dzieci lub uczniów przekracza 40 i nie przekracza 50;
4. 0,8 etatu – jeżeli liczba dzieci lub uczniów przekracza 30 i nie przekracza 40;
5. 0,6 etatu – jeżeli liczba dzieci lub uczniów przekracza 20 i nie przekracza 30;
6. 0,4 etatu – jeżeli liczba dzieci lub uczniów przekracza 10 i nie przekracza 20;
7. 0,25 etatu – jeżeli liczba dzieci lub uczniów wynosi od 1 do 10.

Wytyczne do przygotowania arkusza organizacji na rok szkolny 2022/2023

Do łącznej liczby etatów, nie wlicza się etatów nauczycieli posiadających kwalifikacje z zakresu pedagogiki specjalnej zatrudnianych dodatkowo w celu współorganizowania kształcenia integracyjnego oraz współorganizowania kształcenia uczniów niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie oraz zagrożonych niedostosowaniem społecznym. Oznacza to, że jeżeli w przedszkolu jest zatrudniony pedagog specjalny w związku z realizacją orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego to godziny, w których wykonuje on czynności w zakresie kształcenia specjalnego nie wliczają się do wymaganej liczby etatów nauczycieli specjalistów.

Obowiązek zatrudnienia psychologa i pedagoga specjalnego

W przypadku przedszkola, szkoły lub zespołu, w których liczba dzieci lub uczniów przekracza 50, liczba etatów nauczycieli:

1. pedagogów specjalnych nie może być niższa niż 25% łącznej wymaganej liczby etatów nauczycieli specjalistów;
2. psychologów nie może być niższa niż 25% łącznej wymaganej liczby etatów nauczycieli specjalistów.

Przedstawiając tę regulację na przykładzie: jeżeli w przedszkolu wymagany jest łącznie 1 etat nauczycieli specjalistów, wówczas minimum ¼ tego etatu musi przypadać psychologowi i minimum ¼ pedagogowi specjalnemu.

Jakie kwalifikacje wymagane są do zajmowania stanowiska nauczyciela pedagoga specjalnego?

Pedagog specjalny to specjalista o tyle nowy, że owszem – funkcjonował już wcześniej, jednak dopiero teraz w jednoznaczny sposób zostały określone jego kompetencje i zadania. Do 31 sierpnia 2026 r. kwalifikacje do zajmowania stanowiska nauczyciela pedagoga specjalnego będą posiadały:

• w przedszkolach – osoby, które mają kwalifikacje do zajmowania stanowiska nauczyciela, w przedszkolu i w klasach I-III szkoły podstawowej, a ponadto ukończyły studia podyplomowe w zakresie wczesnego wspomagania rozwoju dziecka,
• w szkołach i przedszkolach – osoby, które mają kwalifikacje do zajmowania stanowiska nauczyciela w szkole i przedszkolu, a ponadto ukończyły kurs kwalifikacyjny lub studia podyplomowe, w zakresie pedagogiki specjalnej.

Poza tym (i docelowo) stanowisko pedagoga specjalnego może zajmować osoba, która ukończyła:

• jednolite studia magisterskie na kierunku pedagogika specjalna oraz posiada przygotowanie pedagogiczne lub
• jednolite studia magisterskie lub studia pierwszego lub drugiego stopnia w zakresie pedagogiki specjalnej oraz posiada przygotowanie pedagogiczne lub
• jednolite studia magisterskie lub studia pierwszego i drugiego stopnia w zakresie pedagogiki oraz posiada przygotowanie pedagogiczne, a ponadto ukończyła kurs kwalifikacyjny w zakresie pedagogiki specjalnej albo studia podyplomowe w zakresie pedagogiki specjalnej lub edukacji włączającej.

Jak rozumiane jest pojęcie „pedagogiki specjalnej”?

Ministerstwo uściśliło co dokładnie mieści się w pojęciu „w zakresie pedagogiki specjalnej”. I tak pojęcie to należ łączyć z następującymi kierunkami studiów/ specjalizacjami:

1. Rewalidacja (niegdysiejsza nazwa „pedagogiki specjalnej”);
2. Resocjalizacja;
3. Surdopedagogika;
4. Tyflopedagogika;
5. Oligofrenopedagogika;
6. Edukacja i terapia osób z zaburzeniami ze spektrum autyzmu;
7. Edukacja i rehabilitacja osób z niepełnosprawnością intelektualną;
8. Pedagogika resocjalizacyjna;
9. Pedagogika zdolnych i uzdolnionych;
10. Logopedia (tylko jeśli są to studia pięcioletnie, dające tytuł magistra pedagogiki specjalnej ze specjalnością logopedia);
11. Pedagogika korekcyjna.

Pomoc prawna dla Twojej placówki oświatowej

Jesteśmy firmą, która swoją specjalizację znalazła w zakresie obsługi prawnej organów prowadzących placówki oświatowe, w tym żłobki, szkoły i przedszkola. Adwokaci i radcowie prawni Kancelarii od wielu lat świadczą stałą pomoc prawną na rzecz największych podmiotów działających w systemie oświaty. Otaczamy opieką prawną kilkuset pracowników oświaty i kilka tysięcy uczniów i przedszkolaków. Zajmujemy się kwestiami związanymi z regulacjami karty nauczyciela oraz regulacjami dotyczącymi sposobu funkcjonowania placówek oświatowych.

Masz pytania odnośnie zatrudniania nauczycieli specjalistów? Skontaktuj się