Monitoring w przedszkolu stanowi coraz częściej stosowany system zwiększenia bezpieczeństwa wychowanków placówki. W dobie czyhających zagrożeń nie dziwi fakt, że dyrektorzy placówek oświatowych decydują się na wdrożenie takiego rozwiązania.

 Czy polskie prawo dopuszcza wizyjny monitoring w przedszkolu?

Zainstalowanie systemu wideo do rejestracji obrazu w przedszkolu jest prawnie dopuszczalne i co do zasady możliwe. Jednak przed założeniem kamer w przedszkolu warto zapoznać się z przepisami prawnymi regulującymi tą kwestię. To pozwoli wyeliminować ewentualne negatywne konsekwencje w postaci niezgodnego z prawem instalowania monitoringu wizyjnego.

W dzisiejszej publikacji przedstawimy najważniejsze kwestie związane z monitoringiem w przedszkolu, w tym:

• Jaka jest podstawa prawna monitoringu w przedszkolu?
• Jakie czynności należy podjąć aby zgodnie z prawem zainstalować kamery?
• Czy instalacja systemu rejestracji obrazów jest zgodna z przepisami RODO?
• Czy można kontrolować pracę nauczycieli za pomocą monitoringu?
• Co powinien zawierać regulamin monitoringu?

Monitoring w przedszkolu – podstawa prawna

Możliwość instalacji systemu kamer w przedszkolu przewiduje art. 108a ust. 1 ustawy Prawo Oświatowe, zgodnie z którym przesłanką warunkującą możliwość założenia kamer w przedszkole jest konieczność zapewnienia bezpieczeństwa dzieci i pracowników przedszkola lub ochrona majątku przedszkola.

Może okazać się, że w niektórych przypadkach stosowanie monitoringu wizyjnego będzie zbędne. Szczególnie w sytuacji, gdy przedszkole jest niewielkie, a na każdą grupę przedszkolną przypada więcej niż jeden pracownik. Struktura organizacji pracy takiej placówki w zakresie nadzoru nad dziećmi pozostaje na tyle wydolna, że ryzyko związane z narażeniem ich na niebezpieczeństwo jest relatywnie niewielkie.

Argumentem uzasadniającym niezbędność stałego monitorowania obiektu przedszkola może okazać się natomiast jego wielkość, ilość uczniów czy warunki miejscowo-lokalizacyjne.

Dopiero po rozważeniu przez dyrektora przedszkola celowości takiego systemu ochrony uczniów, pracowników lub mienia, zasadnym będzie rozpoczęcie procedury wdrożenia monitoringu.

Procedura wdrożenia systemu kamer bezpieczeństwa w przedszkolu

Zgodnie z powołanym wyżej przepisem, wprowadzenie w przedszkolu monitoringu wizyjnego powinno poprzedzać:

1. Uzyskanie zgody organu prowadzącego przedszkole (w przypadku przedszkola niepublicznego będzie to odpowiednio osoba prowadząca, o ile sama nie pełni funkcji dyrektora).
2. Przeprowadzenie konsultacji z radą pedagogiczną, radą rodziców i samorządem uczniowskim.

Co do drugiego z wymienionych punktów, nie zawsze będzie miał on zastosowanie do przedszkola niepublicznego. Zarówno rada pedagogiczna, jak i rada rodziców nie należą do organów obowiązkowo powoływanych w placówkach niepublicznych. Ich istnienie będzie uzależnione od brzmienia statutu przedszkola. Jeżeli zatem przedszkole nie posiada tych organów – etap ten może pominąć.

Nic nie stoi jednak na przeszkodzie do zasięgnięcia opinii na ten temat od przedstawicieli tych grup, przykładowo organizując spotkanie poświęcone tej kwestii. Niezależnie od sposobu prowadzonych konsultacji – zdania rodziców i nauczycieli w tej materii nie mają charakteru wiążącego. Wobec tego nawet przy negatywnych głosach tych organów można zainstalować monitoring w przedszkolu.

Zarządzenie dyrektora przedszkola w sprawie monitoringu wizyjnego

Aktem wprowadzającym system monitoringu w przedszkolu jest zarządzenie dyrektora. Dokument ten powinien szczegółowo określać:

• obszar objęty systemem kamer,
• datę planowanego uruchomienia rejestracji obrazów,
• środki techniczne niezbędne do ochrony danych osobowych osób, których wizerunek zostanie utrwalony na nagraniach,
• zasady przechowywania nagrań z kamer.

Treść zarządzenia wymaga jego ogłoszenia celem zapoznania się przez osoby zainteresowane – np. na stronie internetowej przedszkola – na minimum 14 dni przed uruchomieniem kamer.

Monitoring w przedszkolu a RODO

Przepis art. 108a ustawy – Prawo oświatowe został wprowadzony na mocy przepisów zmieniających ustawę z dnia 10 maja 2018 r. o ochronie danych osobowych (tj. Dz. U. z 2019 r. poz. 1781).

Z tych regulacji wynika, że utrwalenie wizerunków osób za pomocą nagrań wideo stanowi zbiór danych osobowych. Wobec tego dyrektor przedszkola ma obowiązek zapewnić ochronę danych zapisanych na nagraniach z kamer przed ich niezgodnym z prawem przetwarzaniem, przypadkową utratą, uszkodzeniem lub zniszczeniem.

Przepisy regulują także, że kamery nie powinny obejmować pomieszczeń, w których odbywają się zajęcia, w tym m.in. gabinetów psychologicznych, szatni, przebieralni i stołówki. Instalacja systemów rejestracji obrazów w tych pomieszczeniach będzie możliwa tylko wtedy, gdy jest to niezbędne i nie narusza godności i dóbr osobistych dzieci.

Przed zainstalowaniem systemu monitoringu, administrator danych powinien omówić tę decyzję z radą pedagogiczną i radą rodziców. Nagrania wideo z kamer, które zawierają dane osobowe, takie jak wizerunek uczniów, personelu oraz innych osób, które można zidentyfikować, mogą być wykorzystywane przez przedszkole jedynie w celach zdefiniowanych przez odpowiednie przepisy prawne (ustawę). Ponadto przedszkole jest obowiązane zniszczyć takie nagranie nie później niż 3 miesiące od chwili nagrania.

Czy nagrania z kamer można wykorzystać do kontroli pracy nauczycieli?

Kontrola wykonywanej  przez nauczycieli pracy lub innych pracowników przedszkola przy wykorzystaniu rejestracji wideo jest niezgodna z prawem. Przepisy ustawy – Prawo oświatowe jednoznacznie wykluczają możliwość weryfikacji obecności pracowników czy prawidłowości wykonywanych przez nich obowiązków posługując się zapisem nagrań z monitoringu.

Wyjątkiem pozostaje sytuacja, gdy istnieje uzasadnione podejrzenie popełnienia przez pracownika przedszkola przy wykonywaniu swoich zadań przestępstwa. Utrwalony zapis nagrania może stanowić dowód w postępowaniu karnym.

Regulamin monitoringu wizyjnego

Regulamin monitoringu powinien zawierać cel i zasady jego działania. W regulaminie powinny znaleźć się ponadto informacje o usytuowaniu kamer, ich liczbie, zasadach rejestracji obrazu oraz stosowanych zabezpieczeniach wymaganych przez przepisy RODO.

Ponadto regulamin określa, kto został ustanowiony administratorem danych osobowych, w jaki sposób przechowywane są nagrania utrwalające wizerunek osób oraz czas ich przechowywania. Warto ponadto wprowadzić zapis o tym komu i w jakich sytuacjach może być udostępniony zapis nagrania video.