W artykule:
Pokolenie uczęszczające obecnie do przedszkoli i szkół od urodzenia funkcjonuje w erze smartfonów i urządzeń elektronicznych zapewniających łatwy dostęp do wirtualnego świata. Internet stanowi immanentny element rzeczywistości naszych dzieci. Niestety korzystanie z sieci przez najmłodszych niesie za sobą wiele zagrożeń. Dlatego jednym z zadań współczesnych placówek oświatowych jest wprowadzenie i zapewnienie odpowiednich mechanizmów oraz zasad bezpiecznego korzystania z sieci Internet przez dzieci.
Standardy Ochrony Małoletnich określają także zasady bezpiecznego korzystania dzieci z Internetu
Zgodnie z przepisami ustawy z dnia 13 maja 2016 r. o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym i ochronie małoletnich (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 560), w Standardach Ochrony Małoletnich należy określić m.in. zasady bezpiecznego korzystania przez dzieci z urządzeń posiadających dostęp do Internetu.
W niniejszym tekście skupimy się na tym, jakie działania powinna podjąć placówka oświatowa celem realizacji zasady bezpiecznego korzystania z Internetu przez dzieci i młodzież, w tym:
- Czym są niebezpieczne treści w Internecie?
- W jaki sposób dzieci mogą korzystać z Internetu w szkole (przedszkolu)?
- W jaki sposób przygotować urządzenia z dostępem do Internetu?
- Co zrobić, gdy dojdzie do wykrycia niebezpiecznych treści na komputerach szkolnych?
Niebezpieczne treści w Internecie
Niebezpieczne treści dla dzieci to materiały, które prezentują zachowania niezgodne z prawem, szkodliwe, a także nieprzeznaczone z uwagi na wiek, poziom rozwoju i wrażliwość dla małoletnich. Do przykładów materiałów szkodliwych dla dzieci należą treści ukazujące przemoc, śmierć, pornografię, pornografię dziecięcą, promujące samobójstwo oraz zachowania autoagresywne.
Ponadto małoletni w sieci są narażeni także na kontakt z dorosłymi, którzy wykorzystując poczucie anonimowości mogą przesyłać im materiały związane z aktywnością seksualną (tzw. grooming).
W jaki sposób dzieci mogą korzystać z Internetu w szkole (przedszkolu)?
W treści Standardów powinno zostać sprecyzowane kiedy i w jaki sposób małoletni mogą korzystać z Internetu na terenie placówki.
Dostęp do sieci pod nadzorem nauczyciela
Zwykle szkoła (przedszkole) umożliwia taki dostęp podczas zajęć z informatyki. Nauczyciel odpowiedzialny za prowadzenie tych zajęć powinien edukować dzieci na temat bezpiecznego poruszania się po wirtualnym świecie. W jego gestii pozostaje także nadzór nad tym, czy uczniowie przestrzegają zasad bezpieczeństwa w sieci podczas prowadzonych zajęć.
Dostęp do sieci bez nadzoru
Na terenie placówki oświatowej znajdują się określone miejsca wyposażone w urządzenia z dostępem do Internetu, z których uczniowie korzystają bez nadzoru nauczyciela. Każde z urządzeń należy wyposażyć w materiały edukacyjne dotyczące bezpieczeństwa w Internecie. Warto wprowadzić także system umożliwiający weryfikację osób korzystających z udostępnionych urządzeń, np. wymóg posiadania indywidualnego loginu i hasła.
Dostęp na prywatnych urządzeniach przy użyciu sieci Wi-Fi
Placówka może udostępnić uczniom i pracownikom dostęp bezprzewodowy do Internetu. Sieć Wi-Fi powinna być w takim wypadku odpowiednio zabezpieczona.
Zapewnij bezpieczny dostęp do internetu swoim podopiecznym
W jaki sposób przygotować urządzenia z dostępem do Internetu?
Należy wyznaczyć pracownika odpowiedzialnego za Internet w szkole (przedszkolu). Do zadań takiej osoby należy:
- Zainstalowanie oprogramowania, które blokuje dostęp do materiałów niewłaściwych dla dzieci.
- Bieżąca aktualizacja oprogramowania oraz jego dostosowywanie do najnowszych standardów technologicznych. Warto w standardach określić częstotliwość przeprowadzenia aktualizacji.
- Monitorowanie komputerów umożliwiających dostęp do Internetu bez nadzoru nauczyciela. Czynność ta polega na cyklicznym sprawdzaniu, czy na udostępnionych urządzeniach nie znajdują się nieodpowiednie treści. W przypadku znalezienia niebezpiecznych treści osoba wyznaczona powinna ustalić, kiedy treści te zostały wprowadzone do urządzenia i kto z niego w tym czasie korzystał.
- Przeprowadzanie z dziećmi zajęć na temat bezpieczeństwa w sieci.
Procedura w przypadku ustalenia naruszeń
Wykrycie przez wyznaczonego pracownika niebezpiecznych treści na urządzeniach umożliwiających dostęp do Internetu bez nadzoru nauczyciela, każdorazowo wymaga zgłoszenia tego faktu do organu zarządzającego placówką.
Osoba odpowiedzialna za Internet powinna ustalić także, kto treści te wprowadził do komputera i z nich korzystał. Następnie dyrektor placówki organizuje spotkanie psychologa lub pedagoga z uczniem, który używał urządzenia w momencie pojawienia się niebezpiecznych treści.
Psycholog bądź pedagog podczas rozmowy ustala przyczynę wprowadzenia niebezpiecznych treści podczas korzystania z urządzenia przez dziecko. W przypadku podejrzenia, że treści te mają związek z krzywdzeniem ucznia, psycholog lub pedagog ma obowiązek podjęcia procedury interwencyjnej.