9 kwietnia 2024 r. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o wspieraniu rodziców w aktywności zawodowej oraz o wychowaniu małego dziecka. Założeniem ustawy jest wprowadzenie tzw. „babciowego” (określanego także jako babcine plus lub babcine 1500), czyli świadczeń mających na celu wsparcie finansowe rodziców dzieci w wieku żłobkowym w organizacji opieki. Projekt ustawy trafił już do Sejmu i zgodnie z deklaracją premiera Donalda Tuska jego uchwalenie i wejście w życie planowane jest na trzeci kwartał 2024 r.

W niniejszym artykule wyjaśnimy:

• Czym jest „babciowe 1500” i komu przysługuje?
• Jakie warunki musi spełniać żłobek, aby rodzic mógł skorzystać z dofinansowania 1500 zł?
• Jak „babcine plus” wpłynie na prywatne żłobki?

Co to jest „babciowe” i kto je otrzyma?

Zgodnie z założeniami projektu ustawy „babciowe” ma objąć trzy kategorie świadczeń:

„Aktywni rodzice w pracy”

„Aktywni rodzice w pracy” oznacza świadczenie w wysokości 1500 zł (w przypadku dziecka z orzeczeniem o niepełnosprawności 1900 zł) miesięcznie na dziecko od 12 do 35 miesiąca życia. Kwotę tą rodzice mogą przeznaczyć na zatrudnienie niani lub babci do opieki nad dzieckiem na podstawie umowy uaktywniającej.

W tym wariancie świadczenia do głównych idei projektu należy aktywizacja osób w wieku emerytalnym, stąd określenie „babciowe”, a potocznie także „babcine plus”. Co do zasady warunkiem uprawniającym rodziców do „babcinego 1500” będzie aktywność zawodowa obydwojga rodziców. W projekcie ustawy szczegółowo określono także wymiar i charakter zatrudnienia, a także wysokość dochodów rodziców.

„Aktywnie w żłobku”

„Aktywnie w żłobku” to dofinansowanie w kwocie do 1500 zł (w przypadku dziecka z orzeczeniem o niepełnosprawności do 1900 zł) miesięcznie do opłacenia dziecku opieki w żłobku, klubie dziecięcym lub u opiekuna dziennego. Świadczenie nie może przekroczyć wysokości opłaty faktycznie ponoszonej przez rodzica za miesięczny pobyt dziecka w żłobku.

Zgodnie z projektem ustawy świadczenie „Aktywnie w żłobku” zastąpi dotychczas funkcjonujące dofinansowanie 400 zł na pobyt dziecka w instytucji opieki. Świadczenie będzie przysługiwać do ukończenia przez dziecko 3 roku życia, a w przypadku, gdy niemożliwe okaże się przyjęcie dziecka do przedszkola – do ukończenia 4 roku życia.

„Aktywnie w domu”

„Aktywnie w domu” – świadczenie w kwocie 500 zł miesięcznie. To dofinansowanie będzie przysługiwało rodzicom niebędącym aktywnym zawodowo, wobec czego nie będą oni mogli pobierać świadczenia 1500 zł dla aktywnych zawodowo. Świadczenie to ma zastąpić obecnie obowiązujący rodzinny kapitał opiekuńczy, z tą różnicą, że będzie przysługiwało także na pierwsze i jedyne dziecko.

Co istotne wskazane świadczenia nie kumulują się. To oznacza, że rodzice nie będą mogli pobierać równocześnie przykładowo świadczenia „Aktywnie w pracy” oraz „Aktywnie w żłobku”. Rodzice jednak będą mieli możliwość zmiany świadczenia w trakcie jego pobierania na inne w zależności od potrzeb i sytuacji.

Warunki skorzystania z programu „Aktywnie w żłobku”

Zgodnie z założeniami projektu ustawy, dofinansowanie w wysokości 1500 zł (1900 zł w przypadku dziecka niepełnosprawnego) będzie przysługiwało w przypadku, gdy wysokość miesięcznej opłaty za żłobek nie przekracza 120% uśrednionego kosztu pobytu dziecka w żłobku.

Uśredniony koszt w znaczeniu ustawy oznacza średnią miesięczną kwotę, jaką jednostka samorządu terytorialnego (gmina, powiat, województwo) przeznacza na zapewnienie jednemu dziecku opieki w żłobku lub klubie dziecięcym. Wysokość „średniego kosztu” zostaje obwieszczona do dnia 31 marca w „Monitorze Polskim” za okres od 1 kwietnia aktualnego roku do 31 marca roku następnego.

Natomiast w rozumieniu ustawy wysokość miesięcznej opłaty za pobyt dziecka w żłobku obejmuje nie tylko faktycznie uiszczaną przez rodziców opłatę, ale także:

• Kwoty pochodzące z programów dotyczących rozwoju instytucji opieki dla dzieci do lat trzech.
• Ulgi udzielone przez podmiot, który prowadzi żłobek.
• Ulgi przyznane w związku z otrzymaniem przez żłobek dotacji z budżetu gminy.

Do opłaty nie wlicza się opłaty za wyżywienie.

Przykład obliczenia dofinansowania „Aktywnie w żłobku”

Opłata za żłobek wynosi 2000 zł. W związku z otrzymaną przez żłobek dotacją od gminy przyznana została ulga w wysokości 700 zł miesięcznie. Skutkiem tego rodzice zobowiązani zostają do opłaty w wysokości 1300 zł miesięcznie. W rozumieniu projektu ustawy, w przedstawionym przykładzie miesięczna opłata za pobyt dziecka w żłobku wynosi 2000 zł.

W jaki sposób wypłacane jest świadczenie?

Kwota dofinansowania „Aktywnie w żłobku” będzie trafiała bezpośrednio na rachunek bankowy żłobka, do którego uczęszcza dziecko. Kwota ma być przekazywana do 20 dnia danego miesiąca za miesiąc poprzedni.

Jaki wpływ będzie miało „babciowe” na prywatne żłobki?

Koszty zapewnienia prywatnej opieki dla dzieci w wieku żłobkowym należą zwykle do wysokich z uwagi na chociażby wymagania rodziców związanych z najwyższą możliwą jakością świadczonych usług. Do „pułapek” planowanych zmian należy określenie maksymalnej opłaty za żłobek, jaką mogą ustalić prywatne placówki, aby skorzystać ze świadczenia „Aktywnie w żłobku”.

Wynika to z przepisu wskazującego, że dofinansowanie będzie przysługiwało, jeżeli wysokość miesięcznej opłaty za żłobek nie przekracza 120% uśrednionego kosztu pobytu dziecka w żłobku. Oznacza to w praktyce, że żłobki prywatne zakładające opłatę przekraczającą ten limit nie będą mogły zostać objęte programem.

Celem nowego programu jest rozpowszechnienie instytucjonalnej opieki nad dziećmi, dlatego w perspektywie lat może dojść do powstania i nasilenia trendu posyłania dzieci do żłobków i szybszego powrotu do pracy młodych rodziców.

Babcine 1500 pomoże prywatnym żłobkom?

Podsumowując projekt i plan wprowadzanych zmian, wygląda na to, że babcine 1500 oznacza dla prywatnych żłobków możliwość pozyskania większej liczby podopiecznych. W związku z czym wydawać by się mogło, że także większych zarobków. Jednak wspomniana wyżej pułapka, oznaczająca niemożność przekroczenia pułapu miesięcznej opłaty za żłobek, oznacza ograniczenia w możliwości ustalania miesięcznych opłat.

Co będzie bardziej korzystne dla osób prowadzących takie placówki – większa liczba wychowanków czy większa opłata za pojedyncze dziecko? Jak zwykle przy okazji powstawania i wprowadzania tego typu ustaw, ustawodawca nie przewidział wszystkich konsekwencji wprowadzenia takich zapisów i dopiero czas pokaże dla kogo takie rozwiązanie okaże się korzystne i jakie będą jego ostateczne efekty.

 

Zapisz się na Newsletter!