Nauczyciele w placówkach oświatowych spełniają szczególną rolę. Ich zadania oraz zakres odpowiedzialności należą do niezwykle istotnych dla rozwoju najmłodszych, a ich działania wytyczone zostają przez szereg przepisów i regulacji. W tym artykule omawiamy – z formalnego punktu widzenia – jaki jest zakres obowiązków nauczyciela przedszkola niepublicznego, jak i pomocy nauczyciela. Wyjaśniamy podstaw prawne oraz wytyczne, które kształtują pracę nauczycieli w placówkach niepublicznych.

Jaki jest zakres obowiązków nauczyciela w przedszkolu niepublicznym?

Zakres obowiązków nauczyciela przedszkola niepublicznego jest dość szeroki. Jego granicę wyznaczają przede wszystkim przepisy aktów prawnych, które stanowią o minimalnych wymaganiach stawianych nauczycielom. Ponadto zadania nauczyciela przedszkola mogą zostać rozszerzone i szczegółowo uregulowane w wewnętrznych regulacjach placówki niepublicznej, najczęściej w jego statucie czy umowie o pracę zawartej między nauczycielem a przedszkolem.

Zakres obowiązków nauczyciela określa Karta Nauczyciela

Do podstawowych regulacji, z których wynikają zadania nauczyciela przedszkola należy ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (Dz.U. z 1982 r., Nr 3, poz. 19, tj. Dz.U. z 2023 r. poz. 984). Nie wszystkie przepisy wskazanej ustawy mają zastosowanie do nauczycieli placówek niepublicznych, jedynie te w określonym przez nią zakresie.

Obowiązki nauczyciela przedszkola wynikające z art. 6 Karty Nauczyciela

O podstawowych obowiązkach nauczyciela przedszkola w przedszkolu państwowym, jak i niepublicznym stanowi art. 6 Karty Nauczyciela. Zgodnie z tym przepisem, nauczyciel jest obowiązany:

• Wykonywać rzetelnie zadania wynikające z zajmowanego stanowiska oraz głównymi funkcjami szkoły, tj. funkcję dydaktyczną, wychowawczą, opiekuńczą, a także czuwać nad bezpieczeństwem dzieci w trakcie zajęć.
• Wspomagać każde dziecko uczęszczające do przedszkola w jego rozwoju.
• Podejmować działania zmierzające do pełnego rozwoju personalnego.
• Wedle potrzeb przedszkola doskonalić się zawodowo.
• Budować w uczniach postawy patriotyczne przy zachowaniu atmosfery wolności sumienia dzieci oraz szacunku do każdego człowieka.
• Kształcić u dzieci prawidłowe postawy moralne i obywatelskie w idei poszanowania zasad demokracji, pokoju i przyjaźni międzyludzkiej.

Jak wynika z powyższych punktów, rola nauczyciela przedszkola nie ogranicza się wyłącznie do zadań stricte dydaktycznych czy wychowawczo-opiekuńczych.

Do głównych obowiązków nauczyciela przedszkola należy nauczanie

Oczywiście działalność dydaktyczno-wychowawcza należy do podstawowych zadań przedszkola, w tym nauczycieli. Nie bez przyczyny to właśnie obowiązki związane z jej realizacją zostały ujęte w punkcie 1  art. 6 Karty Nauczyciela.

Nauczyciel przedszkola, prowadząc zajęcia z dziećmi, powinien przekazywać treści zgodne z aktualnym stanem wiedzy oraz realizowaną podstawą programową. Zdarza się, że pewne kwestie w zakresie wiedzy powszechnej nie zostały jednoznacznie wyjaśnione. W takim przypadku, obowiązkiem nauczyciela pozostaje obiektywne przedstawienie wszystkich możliwości.

Jeżeli w jego opinii dana teoria jest najbardziej przekonująca, może o niej poinformować uczniów posługując się merytorycznymi kryteriami uzasadniającymi ten wybór. Odwołanie się w tym przypadku do wiary, własnych przekonań czy twierdzeń niemających uzasadnienia naukowego będzie niezgodne z treścią przepisu art. 6 Karty Nauczyciela.

Wspieranie rozwoju wychowanka

Do niezwykle istotnych zadań nauczyciela należy również wspieranie rozwoju każdego dziecka. Przy czym wsparcie to powinno uwzględniać posiadane przez uczniów możliwości psychofizyczne oraz zdolności.

Nauczyciel przedszkola powinien dostosowywać program zajęć do etapu rozwoju wychowanków i ich wieku. W wieku przedszkolnym bardzo ważne jest równoważenie czasu zajęć dydaktycznych z rekreacyjnymi.

Ponadto, zgodnie z przepisami Konwencji o Prawach Dziecka obowiązkiem przedszkola – nad którego wykonywaniem czuwają nauczyciele – jest zapewnienie dzieciom czasu wolnego i wypoczynku.

Wychowanie i kształtowanie dzieci

Zadania nauczyciela przedszkola skupiają się także na wychowywaniu i kształtowaniu dzieci. Wychowanie ma w tym znaczeniu wieloaspektowy zakres. Nauczyciele powinni wpajać uczniom wartości uniwersalne, związane z szacunkiem i tolerancją dla każdego człowieka niezależnie od jego wyznania, rasy czy narodowości.

Zasady dotyczące szanowania Ojczyzny oraz Konstytucji RP powinny zostać przekazywane dzieciom w treściach dostosowanych do ich wieku. Co istotne, nauczyciel przedszkola nie musi być neutralny politycznie czy światopoglądowo. Wolność do wyrażania swoich poglądów jest bowiem zagwarantowana każdemu w Konstytucji RP.

Do ważnych aspektów mieszczącym się w zakresie obowiązków nauczyciela przedszkola jest także rozwój zarówno osobisty jak i zawodowy. Doskonalenie zawodowe może być realizowane w różny sposób – przez udział w szkoleniach, kursach czy samodzielne pogłębianie przydatnej do pracy z dziećmi wiedzy.

Zakres obowiązków pomocy nauczyciela w przedszkolu

Poza nauczycielami przedszkola sięgają także po osoby na stanowisko tzw. pomocy nauczyciela przedszkola. Przepisy prawne nie wymagają w tym zakresie posiadania wykształcenia pedagogicznego przez osobę zatrudnianą na tym stanowisku.

W związku z tym zakres obowiązków pomocy nauczyciela w przedszkolu określa dyrektor danej placówki. Najczęściej do podstawowych obowiązków pomocy nauczyciela w przedszkolu będzie należało wspieranie i asystowanie nauczycielom w wykonywaniu ich zadań.

Naruszenie obowiązków przez nauczyciela

Przepisy dotyczące odpowiedzialności dyscyplinarnej zawarte w Karcie Nauczyciela mają zastosowanie zarówno do nauczycieli placówek państwowych, jak i niepublicznych. Zgodnie z nimi, za naruszenie obowiązków wskazanych w art. 6 mogą zostać wymierzone kary dyscyplinarne, z których najłagodniejszą jest nagana z ostrzeżeniem, a najsurowszą wydalenie z zawodu nauczyciela.

Zakres obowiązków nauczyciela i odpowiedzialność

Wydaje się, że zarówno nauczyciele, jak i osoby zarządzające placówkami oświatowymi powinni zdawać sobie sprawę z zakresu obowiązków, które do nich należą oraz odpowiedzialności jaką ponoszą. Taka świadomość może znacząco pomóc w prowadzeniu placówki zgodnie z obowiązującymi przepisami i zapobiec naruszaniu przepisów. Jeśli posiadasz do rozstrzygnięcia kwestię prawną związaną z prowadzeniem przedszkola, to zawsze możesz się do nas zwrócić o pomoc.

Napisz: